Rok 2025 zapowiada się jako przełomowy dla sektora turystyki w Polsce. Jak wynika z prognoz Światowej Rady Podróży i Turystyki (WTTC), wkład turystyki w krajowy PKB osiągnie wartość 165,5 miliarda złotych, co odpowiada 4,4% produktu krajowego brutto. To rekordowy wynik, o 5,9% wyższy niż przedpandemiczny szczyt z 2019 roku. Dane te potwierdzają również najnowszy raport „Travel & Tourism Economic Impact 2024” przygotowany przez WTTC i Oxford Economics.
Mazowsze, będące największym województwem w Polsce pod względem ludności i powierzchni, odgrywa istotną rolę w tej dynamice. Jak wskazuje raport Instytutu Turystyki i badań GUS (2024), województwo mazowieckie odpowiada za ponad 11% krajowego ruchu turystycznego, a jego udział systematycznie rośnie dzięki poprawiającej się dostępności komunikacyjnej, inwestycjom w infrastrukturę turystyczną i wzrostowi popularności turystyki krajowej.
Mocna pozycja Mazowsza poza Warszawą – nowe centra zainteresowania
Chociaż Warszawa pozostaje najczęściej odwiedzanym miastem w Polsce, to według badań Potencjału Ruchu Turystycznego (POT, 2023) coraz więcej turystów kieruje się do miejscowości poza stolicą, poszukując spokoju, autentyczności i kontaktu z naturą. Aż 42% respondentów wskazało, że preferuje mniejsze ośrodki turystyczne i wiejskie destynacje.
W tym kontekście na szczególne wyróżnienie zasługuje Ciechanów z monumentalnym Zamkiem Książąt Mazowieckich oraz rozbudowaną ofertą kulturalną – w tym rekonstrukcjami historycznymi i festiwalami średniowiecznymi. Podobnie Zamek w Czersku, malowniczo położony nad Wisłą, przyciąga odwiedzających letnimi piknikami rycerskimi i nocnymi zwiedzaniami z pochodniami.
Opinogóra, siedziba Muzeum Romantyzmu, staje się magnesem dla miłośników kultury, podobnie jak Twierdza Modlin – największy zespół forteczny w Polsce, która przechodzi rewitalizację i coraz częściej pełni rolę areny wydarzeń plenerowych i edukacyjnych.
Według raportu „Trendy w turystyce 2025” opublikowanego przez serwis Allans.pl oraz portal lepszepodroze.pl, jednym z głównych trendów najbliższych lat jest „rediscovery of the local” – czyli powrót do małych ojczyzn, miejsc blisko natury i lokalnego dziedzictwa. Mazowsze doskonale wpisuje się w ten trend.
Dziedzictwo kulturowe jako atut konkurencyjny regionu
Według analizy CBOS (2023), aż 60% turystów krajowych deklaruje zainteresowanie ofertą kulturową i edukacyjną podczas wyjazdów. Mazowsze posiada bogaty wachlarz instytucji, które wpisują się w te oczekiwania. Muzeum Wsi Mazowieckiej w Sierpcu to jeden z najlepiej funkcjonujących skansenów w Polsce, oferujący nie tylko ekspozycje stałe, ale także cykle wydarzeń folklorystycznych i warsztaty rzemiosła.
Kultura romantyczna prezentowana w Żelazowej Woli i Sannikach, poprzez koncerty chopinowskie i rekonstrukcje salonów epoki, przyciąga miłośników muzyki klasycznej oraz turystów zagranicznych. Z kolei Płock, jako historyczna stolica Mazowsza, wzmacnia swój potencjał organizacją wydarzeń takich jak Audioriver Festival, Jarmark Tumskiego czy Vistula Folk Festival.
Nie należy zapominać o festiwalach tematycznych, takich jak Święto Rzemiosła w Radomiu, Dni Folkloru Kurpiowskiego w Myszyńcu czy Festiwal Smaków w Pułtusku, które łączą ofertę kulturalną, kulinarną i edukacyjną – wpisując się w rosnący trend „edutainmentu” w turystyce.
Przyroda i regeneracja – zielone Mazowsze
Raport „Travel Trends 2025” (Euromonitor International) wskazuje, że turystyka regeneracyjna i prozdrowotna staje się dominującą kategorią wśród podróżujących Europejczyków. 68% ankietowanych wskazało, że w czasie podróży poszukuje miejsc, które umożliwiają kontakt z naturą, wyciszenie i aktywność fizyczną.
Mazowsze oferuje wyjątkowe warunki do takiego wypoczynku. Kampinoski Park Narodowy, objęty siecią rezerwatów UNESCO, to przestrzeń ponad 300 km tras pieszych, rowerowych i edukacyjnych. Puszcza Kozienicka oferuje liczne ścieżki tematyczne, stawy, wieże widokowe i ścieżki sensoryczne.
Popularnością cieszy się również Dolina Bugu – mniej uczęszczana, a przez to idealna dla turystów poszukujących ciszy. W okolicach Celestynowa Bagno Całowanie staje się jednym z najczęściej wybieranych miejsc przez pasjonatów fotografii przyrodniczej i birdwatchingu. Śladami ekologii podąża również oferta gospodarstw agroturystycznych i slow-farmów w rejonach Grójca, Sierpca i Łochowa.
Mazowsze dla rodzin i młodych turystów
W badaniach Polskiego Instytutu Ekonomicznego (2024) turystyka rodzinna uznana została za jedną z pięciu najdynamiczniej rosnących gałęzi usług czasu wolnego. Mazowsze już teraz odpowiada na te potrzeby, oferując atrakcje takie jak Muzeum Kolei Wąskotorowej w Sochaczewie z sezonowymi kursami retro-pociągów, Zespół Pałacowo-Parkowy w Jabłonnie z programami przyrodniczymi dla dzieci, czy Interaktywne Muzeum w Wyszogrodzie, łączące historię z nowoczesnymi multimediami.
Dynamicznie rozwija się również infrastruktura parków rozrywki – Suntago Wodny Świat w Mszczonowie przyciąga tysiące gości dziennie, a mniejsze obiekty, jak Farma Iluzji koło Trojanowa czy park linowy w Julinku, tworzą ofertę idealną dla weekendowych wypadów rodzinnych.
Wartość ekonomiczna i społeczna dla regionu
Zgodnie z raportem GUS (2024), Mazowsze znajduje się w czołówce województw pod względem liczby udzielonych noclegów, a wartość wydatków turystów krajowych wzrosła tu w ciągu ostatnich dwóch lat o ponad 14%. Ten rozwój generuje wzrost zatrudnienia, wpływy z podatków lokalnych, ale także poprawę jakości życia mieszkańców poprzez rozwój infrastruktury i usług komunalnych.
Turystyka w regionie aktywizuje także społeczności lokalne – coraz więcej mieszkańców angażuje się w prowadzenie pensjonatów, tworzenie lokalnych marek gastronomicznych czy inicjatywy kulturalne i rzemieślnicze. Jak wskazuje raport „Społeczna wartość turystyki” (ROT Mazowsze, 2023), aż 72% ankietowanych mieszkańców gmin turystycznych regionu wskazało, że dzięki turystom w ich miejscowościach poprawiła się jakość przestrzeni publicznej i oferty spędzania czasu wolnego.
Mazowsze na turystycznej fali
Mazowsze ma dziś wyjątkową szansę, by stać się jednym z najciekawszych regionów turystycznych w Polsce – i to nie tylko dla mieszkańców Warszawy, ale dla każdego, kto szuka wypoczynku, pięknych krajobrazów, historii i dobrego jedzenia. Coraz więcej osób wybiera krótsze, ale bardziej świadome podróże. Nie trzeba jechać daleko, by naprawdę odpocząć – wystarczy ruszyć w stronę Puszczy Kampinoskiej, zwiedzić stary zamek w Ciechanowie albo posłuchać koncertu w Żelazowej Woli.
Co ważne, turystyka to nie tylko przyjemność dla odwiedzających. To także konkretne korzyści dla lokalnych społeczności – nowe miejsca pracy, rozwój małych biznesów, większe inwestycje w drogi, szlaki rowerowe czy miejsca do rekreacji. Coraz więcej mieszkańców Mazowsza zarabia na turystyce, dzieląc się tym, co mają najcenniejsze – lokalną kulturą, tradycją i naturą.
Wszystko wskazuje na to, że przed turystyką na Mazowszu naprawdę dobre lata. Mamy piękne miejsca, mamy gościnnych ludzi i coraz więcej pomysłów na to, jak przyciągać gości. Wystarczy to dobrze wykorzystać, a Mazowsze stanie się miejscem, do którego nie tylko chce się przyjechać – ale też wracać.
Źródła:
– World Travel & Tourism Council (WTTC), “Travel & Tourism Economic Impact 2024”
– Polska Organizacja Turystyczna, “Badanie Potencjału Ruchu Turystycznego 2023”
– GUS, „Turystyka w województwach 2023–2024”
– Euromonitor International, „Top 10 Travel Trends 2025”
– CBOS, „Preferencje turystyczne Polaków”, 2023
– ROT Mazowsze, „Społeczna wartość turystyki”, 2023
– Serwis Allans.pl, „Trendy w turystyce 2025”
– Portal Lepszepodroze.pl, „Podróże regeneracyjne 2025”
Zdjęcia: Mazowiecka Regionalna Organizacja Turystyczna